به نقل از «تابناک»

بررسی وضعیت آتشفشان «تفتان»

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۹۲۰۸۷

به گزارش «تابناک»، جلیل قلمقاش، دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: در روزهای اخیر چند شهروند با ارسال تصاویری از کوه تفتان در شهرستان خاش، از افزایش فعالیت این آتشفشان و خروج دود غلیظ از آن خبر دادند.

وی ادامه داد: این شهروندان عنوان کردند که صدها دریچه خروجی گاز گوگرد در این کوه ایجاد شده و این موضوع باعث نگرانی هموطنان شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قلمقاش، کوه تفتان را یکی از آتشفشان‌های نیمه فعال دانست که آخرین فوران این آتشفشان در سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۰ بوده است.

دانشیار پژوهشکده علوم زمین، یادآور شد: افزایش گازهای خروجی در فصل زمستان از این آتشفشان به دلیل افزایش بارش و نفوذ آب به داخل این سامانه آتشفشانی و افزایش بخار طبیعی است. به این صورت که شدت خروج این گازها که بخش بزرگی از آنها بخار آب است، در فصل‌های پر بارش به دلیل نفوذ آب‌های جوی بیشتر به داخل سامانه آتشفشان افزایش می‌یابد.

وی اضافه کرد: در این راستا به منظور بررسی و ارزیابی وضعیت این آتشفشان بر اساس آخرین مطالعات و همچنین بررسی داستان افزایش گازهای خروجی بر اساس داده‌های علمی مطالعات میدانی را اجرایی کردیم.

آتشفشان‌های خاموش

قلمقاش، آتشفشان تفتان را به همراه آتشفشان بزمان جوان‌ترین آتشفشان‌های کمان ماگمایی مکران توصیف کرد که طی «میوسن» تا «کواترنری» فعالیت ماگمایی گسترده‌ای در بالای منطقه فرورانش مکران داشته‌اند.

وی ادامه داد: ترکیب گدازه‌ها و سنگ‌های آذرآواری تفتان، آندزیت بازالتی، آندزیت، تراکی آندزیت و داسیت هستند. بر اساس تعیین سن‌سنجی ایزوتوپی به روش پتاسیم-آرگن، توسط بیابانگرد و مرادیان (Biabangard and Moradian, ۲۰۰۸)، آتشفشان تفتان در فاصله زمانی ۶.۹۵ تا ۰‌.۷۱ میلیون سال قبل فعال بوده است. پانگ و همکاران (Pang et al., ۲۰۱۴) با اجرای آزمایش‌هایی به روش اورانیوم-سرب روی بلورهای زیرکن، فوران‌های آتشفشانی تفتان را به محدوده زمانی به ۳.۴ تا ۰‌.۸۴ میلیون سال قبل نسبت داده‌اند.

قلمقاش افزود: هرچند شایعاتی در مورد فعالیت آتشفشانی تفتان در سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۰ وجود دارد، ولی مستندات علمی برای آن گزارش ئشده است. بر اساس نتایج سن‌سنجی ایزوتوپی من و همکاران (۲۰۱۹) به نظر می‌رسد فعالیت ماگمایی بزمان جوان‌تر از فعالیت‌های ماگمایی آتشفشان تفتان هستند.

این دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی خاطر نشان کرد: در اطراف تفتان «دودخان» یا گازفشان و چشمه‌های آبگرم وجود دارد که هر دو نشانه‌های وجود مخزن ماگمایی در عمق آتشفشان تفتان هستند.

«مختاری» و «احمدی» (۱۳۹۱) با نمونه‌گیری از دودخان‌های تفتان ترکیب آنها را اسیدی و گوگردی دانسته‌اند و با اندازه‌گیری نمونه‌های گازی مقدار گوگرد در آن را بالا توصیف کرده‌اند.

همچنین «قضبان» (۲۰۰۴) نیز ترکیب گازهای خروجی تفتان را غنی از H۲S (هیدروژن سولفید) با منشأ عمیق دانسته است.

«زلنسکی» و همکاران (۲۰۲۰) با نمونه‌گیری از گازهای خروجی آتشفشان تفتان و دماوند ترکیب آنها را تقریباً مشابه و حاوی H۲O (۹۱۰-۹۳۰)، CO۲ (۵۰-۸۰)، SO۲ (۳-۷)، H۲S (۲-۵.۵)، HCl (۵-۸.۲) و (HF (۰.۱- ۰.۱۳ میلی مول بر مول دانسته است.

وی اظهار کرد: این محققان دمای گازهای خروجی تفتان را ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری و اعلام کرده‌اند حجم آب‌های جوی موجود در گازهای خروجی تفتان ناچیز بوده و تقریبا تمام گازهای خروجی تفتان منشأ ماگمایی دارند.

قلقاش افزود: با در نظر گرفتن ویژگی‌های فوق‌الذکر دو فیلم در چند روز دست به دست شده است؛ یکی از فاصله دور گازهای خروجی تفتان را نشان می‌دهد و دیگری از فاصله نزدیک دودخان‌های تفتان را نشان می‌دهد که در دو مورد شهروندان اعلام می‌کنند حجم گازهای خروجی زیاد شده است و آن را نشانگر فعال شدن آتشفشان تفتان عنوان کرده‌اند.

وی گفت: چند مورد این فیلم‌ها قابل ذکر است:

۱) مشاهده گازهای خروجی از فاصله دور ارتباط مستقیم با جهت باد داشته و با تغییر شدت و جهت آنها، تظاهر آنها در آسمان تغییر می‌کند.

معمولا در ایستگاه‌های پایش از موقعیت ثابت، شدت خروج آنها را رصد و ثبت می‌کنند که بر اساس آن می‌توان تغییر واقعی آنها را بررسی کرد.

 ۲) بررسی فیلم‌های سال‌های گذشته دودخان‌ها با فیلم‌های جدید که از نزدیک، دودخان‌ها را نشان می‌دهد، نشانگر فعالیت تقریبا مشابه و عدم تغییر شدت آنهاست.

در سال‌های اخیر در رأس آتشفشان تفتان (قله جنوبی) ده‌ها دودخان یا گازفشان کوچک و بزرگ فعال بوده است که مقایسه فیلم‌های قدیمی و  فیلم روزهای اخیر نشانگر عدم تغییر قابل توجه گازفشان‌هاست.

۳) شدت خروج این گازها که بخش بزرگی از آنها بخار آب است، در فصل‌های پر بارش به دلیل نفوذ آب‌های بیشتر جوی به داخل سامانه آتشفشان افزایش می‌یابد.

۴) بررسی موقعیت داده‌های در دسترس لرزه‌ای در ماه‌های اخیر نیز نشانگر عدم فعالیت لرزه‌ای در منطقه است.

دانشیار پژوهشکده علوم زمین اظهار کرد: به این ترتیب می‌توان تایید کرد که رفتار آتشفشان تفتان نسبت به ماه‌های گذشته تغییر محسوسی نداشته است.

وی ادامه داد: بیشتر آتشفشان‌های فعال و خفته در جهان دارای سامانه‌های پایش یا مانیتورینگ هستند که در آنها معمولا رفتار آتشفشان مشاهده و ثبت می‌شود. در این ایستگاه‌های پایش با استقرار سامانه‌های مختلف، ویژگی‌های مختلف آتشفشان همچون گازهای خروجی (دما، ترکیب و شدت)، چشمه‌های آب گرم، فعالیت‌های لرزه‌ای و ... با عدد و ارقام بررسی و ثبت می‌شوند.

قلمقاش افزود: لذا به هنگام وقوع نشانه‌هایی از فعالیت، با بررسی پارامترهای مختلف می‌توان اثبات کرد که فعالیت سامانه آتشفشان در طی روزها یا ماه‌های اخیر تغییر کرده است یا نه؟

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه درنبود سامانه‌های پایش آتشفشان‌ها در ایران همه شبهات با اما و اگر پاسخ داده می‌شود. طرح پایش و مانیتورینگ رفتار آتشفشان‌های تفتان و بزمان در گذشته توسط پژوهشکده علوم زمین و مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی سیستان و بلوچستان تهیه و ارائه شده است، اما متاسفانه تاکنون تامین اعتبار نشده است.

منبع: تابناک

کلیدواژه: تیم ملی فوتبال ایران قیمت بنزین جشنواره فیلم فجر دهه فجر سیستان و بلوچستان تفتان آتشفشان کوه آتشفشان آتشفشان تفتان تیم ملی فوتبال ایران قیمت بنزین جشنواره فیلم فجر دهه فجر سامانه آتشفشان آتشفشان تفتان آتشفشان ها بر اساس فیلم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۹۲۰۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعلام نتایج بررسی اولیه پذیرش بدون آزمون دکتری دانشگاه تهران

دانشگاه تهران نتایج بررسی اولیه پذیرش دانشجویان استعداد درخشان در دوره دکتری سال تحصیلی ۱۴۰۴- ۱۴۰۳ را اعلام کرد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، متقاضیان پذیرش دکتری بدون آزمون (استعدادهای درخشان) دانشگاه تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۴- ۱۴۰۳ که فرم ثبت‌نام خود را از سامانه جامع آموزشی دانشگاه تهران تکمیل کرده‌اند، برای آگاهی از وضعیت بررسی اولیه پرونده الکترونیکی خود با استفاده از شناسه کاربری و رمز عبوری که هنگام ثبت‌نام در سامانه فوق ایجاد کرده‌اند؛ وارد سامانه مذکور شده و از وضعیت بررسی مدارک ارسالی خود مطلع شوند.

داوطلبانی که وضعیت بررسی اولیه مدارک آنها در سامانه جامع آموزشی دانشگاه" مشروط" اعلام شده است برای مصاحبه دعوت شده‌اند و فرصت دارند نسبت به تکمیل مدارکی که تأیید نشده و در قسمت توضیحات دلایل آن ذکر شده است در بازه زمانی اعلامی تا زمان مصاحبه اقدام کنند.

داوطلبانی که وضعیت بررسی اولیه آنها در سامانه جامع آموزشی دانشگاه" عدم تأیید" اعلام شده است، بر اساس ضوابط و مقررات درج شده در شیوه نامه؛ حائز شرایط اولیه پذیرش نبوده‌اند و از فهرست داوطلبان واجد شرایط حذف شدند.

لازم به ذکر است متقاضیان واجد شرایطی که به مصاحبه دعوت شده‌اند، بایستی در تاریخ ۱۵ و ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ به سامانه بهستان مراجعه و نسبت به تکمیل مدارک و رفع نواقص یا افزودن مستندات جدید اقدام کنند. بدیهی است در صورت عدم رفع نواقص؛ مجاز به شرکت در جلسه مصاحبه نخواهند بود.

تمام دعوت شدگان به مصاحبه تخصصی که در سامانه این دانشگاه ثبت‌نام کرده‌اند، لازم است برای اطلاع از زمان دقیق و مکان برگزاری مصاحبه تخصصی و مدارک مورد نیاز به سایت دانشکده مربوطه مراجعه کنند یا با اداره آموزش آن دانشکده تماس بگیرند.

در صورت فراموشی شناسه کاربری و یا رمز عبور از طریق درگاه بازیابی کلمه عبور داوطلبان آزمون در صفحه اصلی سامانه بهستان ، اقدام و یا از طریق نشانی sd.ut.ac.ir پیگیری کنند.

کد خبر 749131